Τα κολοκυθάκια είναι συμβατικής καλλιέργειας απο Ελληνικούς σπόρους βιολογικούς χωρίς ίχνος φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
Η τιμή είναι για ανα κιλό.
Η διαθεσιμότητα εξαρτάται απο την εποχή. Συνήθως είναι διαθέσιμη απο Άυγουστο εώς Οκτώβριο.
Σε προϊδέασα ήδη, ότι το κολοκυθάκι είναι ένα πολύ θρεπτικό λαχανικό. Ένα μέτριο κολοκυθάκι ζυγίζει περίπου 200 γρ. από τα οποία ~95% είναι νερό και αποδίδει 34 kcal σε ενέργεια, 6,22 γρ. υδατανθράκων, 2,42 γρ. πρωτεΐνης και 0,64 γρ. λιπιδίων. Δίνει 2 γρ. φυτικών ινών, άρα δεν μπορείς να βασιστείς στην κατανάλωσή του για να καλύψεις τις ανάγκες σου, μπορεί όμως να σου φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο σαν «πιο ελαφριά» για το έντερο τροφή. Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείς να δεις αναλυτικά τη διατροφική του αξία.
Θρεπτικά Συστατικά |
ανά 100 γρ. |
1 μέτριο τεμάχιο |
ΣΗΠ (%) |
Ενέργεια |
17 kcal |
34 Kcal |
1,7 |
Μακροθρεπτικά συστατικά |
|||
Υδατάνθρακες |
3.11g |
6,22g |
2.5 |
εκ των οποίων σάκχαρα |
2.5g |
5g |
- |
εκ των οποίων φυτικές ίνες |
1g |
2g |
8 |
Πρωτεΐνη |
1.21g |
2.42g |
4.2 |
Λιπίδια |
0.32g |
0.64g |
0.9 |
Μικροθρεπτικά συστατικά |
|||
Μέταλλα |
|||
Ασβέστιο (Ca) |
16mg |
32mg |
3.4 |
Σίδηρος (Fe) |
0.37mg |
0.74mg |
6.7 |
Μαγνήσιο (Mg) |
18mg |
36mg |
10.3 |
Φώσφορος (P) |
38mg |
76 mg |
13.8 |
Κάλιο (K) |
261mg |
522mg |
14.9 |
Νάτριο (Na) |
8mg |
16mg |
0.8 |
Ψευδάργυρος (Zn) |
0.32mg |
0.64mg |
4.6 |
Χαλκός (Cu) |
0.053mg |
0.106mg |
6.6 |
Μαγγάνιο (Mn) |
0.177mg |
0.354mg |
11.8 |
Σελήνιο (Se) |
0.2μg |
0.4μgmg |
0.6 |
Βιταμίνες |
|||
Βιταμίνη C |
17.9mg |
35.8mg |
32.5 |
Θειαμίνη (B1) |
0.045mg |
0.09mg |
10.7 |
Ριβοφλαβίνη (B2) |
0.094mg |
0.188mg |
11.8 |
Νιασίνη (B3) |
0.451mg |
0.902mg |
6.73 |
Βιταμίνη (B6) |
0.163mg |
0.326mg |
19.2 |
Φυλλικό οξύ (B9) |
24μg |
48μg |
14.5 |
Βιταμίνη (B12) |
0μg |
0μg |
0 |
Βιταμίνη Α (RAE μg) |
200 IU (10 μg) |
400 (20 μg) |
2.7 |
β-καροτένιο |
120μg |
240 (20 RAE μg) |
2.7 |
λουτεΐνη + ζεαξανθίνη |
2125μg |
4250μg |
- |
Βιταμίνη Ε |
0.12mg |
0.24mg |
1.8 |
Βιταμίνη D |
0 IU |
0 IU |
0 |
Βιταμίνη Κ |
4.3μg |
8.6μg |
12.3 |
Φυτοχημικά συστατικά |
|||
Κερκετίνη |
0.7μg |
`1.4μg |
- |
Μπορεί να είναι ένα τυπικό λαχανικό μελετώντας τα μακροθρεπτικά συστατικά του, αλλά όπως σε προϊδέασα ήδη, είναι πολύ πλούσιο όσον αφορά στα μέταλλα και τις βιταμίνες που σου δίνει. Στον παραπάνω πίνακα μπορείς να δεις κι εσύ, ότι ένα μέτριο κολοκυθάκι καλύπτει πάνω από 10% του μαγνησίου, του φωσφόρου, του καλίου και του μαγγανίου που χρειάζεσαι (ένας μέσος άνθρωπος για να είμαι πιο ακριβής).
Το πολύ ενδιαφέρον είναι, πως η περιεκτικότητα του κολοκυθιού σε μέταλλα όπως ο σίδηρος, το μαγγάνιο και ο ψευδάργυρος, μπορεί να αυξηθεί αν κατά την καλλιέργειά του έχει εμπλουτιστεί το χώμα με αλάτι. Και μάλιστα, σου έχω ακόμα καλύτερα νέα: δεν αυξάνεται σημαντικά η περιεκτικότητά του σε νάτριο! Επομένως, ακόμα κι αν έχεις υπέρταση, αυτή η πρακτική δεν θα σε επιβάρυνε. Αν έχεις γνωστούς αγρότες, σπεύσε να κάνεις ειδική παραγγελία!
Αυτή η «παρέμβαση» δεν θα αυξήσει τις βιταμίνες που θα σου δώσει το κολοκυθάκι. Δεν είναι βέβαια αμελητέες από μόνες τους. Είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, αφού σου καλύπτει περισσότερο από 30% των ημερήσιων αναγκών σου κι επίσης πολύ καλή πηγή βιταμίνης Κ και των περισσότερων βιταμινών του συμπλέγματος Β, συμπεριλαμβανομένου του φυλλικού οξέος, που σημαίνει ότι με ρεαλιστική μερίδα κολοκυθιών μπορείς να έχεις λάβει αρκετή ποσότητα από αυτές τις βιταμίνες.
Η αντιοξειδωτική του ικανότητα αποδίδεται κυρίως στην περιεκτικότητά του σε καροτενοειδή και ειδικότερα σε λουτεΐνη και β-καροτένιο. Αυτά τα ιδιαίτερα ισχυρά αντιοξειδωτικά δεν μπορεί να τα συνθέσει το σώμα σου από μόνο του, έτσι χρειάζεται να τα λαμβάνεις από τα φαγητό σου. Μάλιστα, όπως συνήθως συμβαίνει με τα φρούτα και τα λαχανικά, αν καταναλώσεις το κολοκυθάκι με τη φλούδα του, θα πάρεις 2-10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα, αφού τείνουν να συσσωρεύονται στα εξωτερικά στρώματα. Αυτό συμβαίνει γιατί -μπορεί εσύ να επωφελείσαι των αντιοξειδωτικών που έχουν τα φρούτα και τα λαχανικά- οι ουσίες αυτές είναι χρήσιμες και στο ίδιο το φυτό για προστασία από τις καταστροφικές ελεύθερες ρίζες.
Το κολοκυθάκι, εκτός από τα καροτενοειδή μπορεί όμως να σου προσφέρει ένα ακόμα αντιοξειδωτικό, την κουερσετίνη (ή κερκετίνη) που ανήκει στην ομάδα των φλαβονοειδών, γνωστά για την ικανότητά τους να καταπολεμούν της ελεύθερες ρίζες. Δεν υπάρχουν, ωστόσο, συστάσεις για επίπεδα πρόσληψης που μπορούν να επιφέρουν οφέλη στον οργανισμό.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ερευνητές που να έχουν μελετήσει μεμονωμένα το κολοκυθάκι για τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει. Αυτό όμως δεν με περιορίζει από το να σου αναφέρω συνοπτικά πως μπορούν τα θρεπτικά του συστατικά να είναι επωφελή για σένα – έστω και στη θεωρία.
Εφόσον πλέον αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής κουζίνας και κατ’ επέκταση της Μεσογειακής Διατροφής, ως κομμάτι του συνόλου, μπορεί να σε βοηθήσει μεταξύ άλλων να έχεις καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία, μικρότερο κίνδυνο για ανάπτυξη κάποιων μορφών καρκίνου και να ρυθμίζεις καλύτερα τη γλυκόζη («ζάχαρο») αίματος.
Ειδικά για το τελευταίο όφελος της Μεσογειακής Διατροφής, θα σταθώ λίγο παραπάνω. Και αυτό γιατί αραιά και πού βρίσκομαι να κάνω συζητήσεις στο γραφείο σχετικά με τρόφιμα που έχουν μια φήμη ως ακατάλληλα για διαβητικούς. Το κολοκυθάκι με μόλις 3 γραμμάρια υδατανθράκων (εκ των οποίων 2 απλά σάκχαρα) στα 100 γρ. τροφίμου, έχει ελάχιστη επίδραση στην αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Το γλυκαιμικό του φορτίο είναι <10, το οποίο το κατατάσσει στην «καλύτερη» κατηγορία τροφίμων.
Τα καροτενοειδή όπως η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη, πρέπει να σου πω ότι είναι βασικά συστατικά της χρωστικής των ματιών. Μάλιστα ερευνητές έχουν καταλήξει πως τα καροτενοειδή αυτά δρουν προστατευτικά στην στα πρώιμα στάδια της εξιδρωτικής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας λόγω γήρατος (exudative age-related macular degeneration). Έτσι, επιλέγοντας τρόφιμα όπως το κολοκυθάκι, που είναι καλές πηγές αυτών των καροτενοειδών, μπορείς να ενισχύσεις την υγεία των ματιών σου.
Σε γενικές γραμμές και απαντώντας με συντομία θα σου έλεγα «όχι». Ωστόσο για να γίνω λίγο πιο συγκεκριμένη τέσσερα ζητήματα μπορεί να τεθούν:
Ναι μεν είναι καλή πηγή, αλλά δεν ανήκει στα επονομαζόμενα «σκουροπράσινα» λαχανικά, οπότε δεν έχεις κίνδυνο να υπερβείς τις συστάσεις. Είναι ασφαλές για άτομα που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή που επηρεάζει το INR.
Μπορεί να είναι καλή πηγή καροτενοειδών, ωστόσο -αν είσαι έγκυος- δεν κινδυνεύεις να υπερκαλύψεις τις ανάγκες σου σε βιταμίνη Α, με το να καταναλώσεις κολοκυθάκια! Επιπλέον, έχε υπόψη σου ότι η υπερβιταμίνωση Α είναι τελείως διαφορετική συνθήκη από την υπερκαροτένωση, η οποία δεν σχετίζεται με σοβαρά συμπτώματα.
Η προφιλίνη, είναι μια πρωτεΐνη που σε ευαίσθητους οργανισμούς μπορείς να δώσει αλλεργίες. Υπάρχει στο γρασίδι, τη λεύκα και σε γύρη από άλλα φυτά. Ένα από αυτά είναι και το κολοκύθι. Αν επομένως έχεις διαγνωστεί με αλλεργία στα παραπάνω φυτά, συμβουλέψου το γιατρό σου για το πόσο πρέπει να προσέχεις όταν καταναλώνεις το καλοκαιρινό αυτό λαχανικό.
Κάποια είδη κολοκυθιού, αυτά που προορίζονται για διακοσμητική χρήση, μπορεί να περιέχουν τοξίνες σε σημαντικές, που ονομάζονται κουκουρμπικίνες, οι οποίες για τον άνθρωπο έχουν πικρή γεύση. Μέχρι εδώ όλα καλά, θα μου πεις! Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που συγγενικά είδη κολοκυθιών καλλιεργούνται σε κοντινές αποστάσεις και μπορεί να διασταυρωθούν τα είδη κατά τη γονιμοποίηση (με τη μεταφορά της γύρης). Αν λοιπόν, σταθείς τόσο άτυχος/η και καταναλώσεις κάποιο πικρό κολοκύθι, συμβουλέψου έναν γιατρό ή το κέντρο δηλητηριάσεων.